การรักษาโรคเข่าเสื่อมด้วยการฝังเข็ม
โรคเข่าเสื่อม ( Osteoarthritis of knees ) เป็นโรคที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยวัยสูงอายุ  เนื่องจากกระดูกอ่อนที่บุคลุมผิวหน้าตัดของกระดูกแข็งภายในข้อ,ถุงหุ้มข้อรวมทั้งเอ็นและเนื้อเยื่อต่างๆที่อยู่รอบข้อมีการเสื่อมสึกหรอไปตามอายุ เพราะข้อเข่าต้องแบกรับน้ำหนักของร่างกายในการเคลื่อนไหวมาตลอดชีวิต  ยิ่งเป็นผู้ป่วยที่ตรากตรำทำงานหนัก รูปร่างอ้วน น้ำหนักตัวมาก ข้อเข่าก็จะยิ่งเสื่อมมากกว่าคนทั่วไป 

ผู้ป่วยโรคเข่าเสื่อม มักจะมีอาการปวดเข่าอยู่เป็นประจำ มักปวดมากเวลายืนหรือเดินเป็นเวลานานๆเมื่อพักแล้วก็ทุเลาลงได้ บางครั้งจะได้ยินเสียงดังกึกๆ ภายในข้อเข่าในขณะที่เคลื่อนไหว เช่น เวลาเดินขึ้นลงบันได    

ในบางครั้ง เมื่อผู้ป่วยเคลื่อนไหวมากๆ จะทำให้เกิดเนื้อเยื่อต่างๆเกิดการบาดเจ็บ มีการอักเสบเกิดขึ้นภายในข้อเข่า  ผู้ป่วยจะรู้สึกปวดเข่ามากขึ้นกว่าเดิม   เข่าที่อักเสบมักบวม เมื่อเอามือแตะดู จะรู้สึกอุ่นกว่าบริเวณอื่นๆที่อยู่ใกล้เคียง ในรายที่เป็นเรื้อรังมานาน  เนื้อกระดูกอ่อนจะถูกทำลาย มีหินปูนมาเกาะ  ทำให้ข้อเข่าเสียรูปทรง  จะเห็นขาผู้ป่วยโก่งออกได้อย่างชัดเจน  ผู้ป่วยจึงต้องเดินขากระเผลกด้วยความเจ็บปวดทรมาน

แนวทางในการรักษาโรคข้อเข่าตามแผนปัจจุบันนั้น ประกอบด้วย การออกกำลังกายเสริมความแข็งแรงให้แก่กล้ามเนื้อบริเวณข้อเข่า การทำกายภาพบำบัด การใช้ยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบที่มิใช่สเตอรอยด์(NSIADS ) ซึ่งมีทั้งชนิดรับประทาน ทาภายนอก ฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือฉีดเข้าข้อ  สุดท้ายหากอาการไม่ทุเลา แพทย์จึงพิจารณาผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม  ซึ่งมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูงและหลังจากผ่าตัดแล้ว ผู้ป่วยส่วนหนึ่งยังคงมีอาการเจ็บปวดหลงเหลืออยู่  ผู้ป่วยบางส่วนอาจมีสภาพร่างกายไม่พร้อมที่จะผ่าตัดได้

โรคเข่าเสื่อมไม่ว่าจะเป็นระยะแรกหรือระยะเรื้อรังก็ตาม สามารถใช้การฝังเข็มรักษาได้เช่นเดียวกับวิธีการรักษาทางการแพทย์แผนปัจจุบัน

การฝังเข็มสามารถรักษาโรคเข่าเสื่อมได้ โดยอาศัยฤทธิ์รักษาดังนี้คือ

การฝังเข็มจึงไม่เพียงแต่ช่วยลดหรือขจัดความเจ็บปวดที่เกิดขึ้นเท่านั้น แต่มันสามารถชะลอให้ข้อเข่าเสื่อมช้าลง และสร้างความแข็งแรงให้แก่เอ็นและกล้ามเนื้อที่พยุงรองรับข้อเข่า ทำให้ผู้ป่วยสามารถเคลื่อนไหวได้สะดวกขึ้น   ช่วยทำให้ผู้ป่วยสามารถลดปริมาณการใช้ยาแก้อักเสบ ซึ่งมีผลข้างเคียงต่อร่างกายค่อนข้างมากลงไปได้  แม้ว่าการฝังเข็มจะไม่สามารถทำให้พยาธิสภาพของเข่าที่เสื่อมสึกหรอไปกลับคืนมาได้เป็นปกติเหมือนเดิมทั้งหมดก็ตาม 

ในการรักษาด้วยการฝังเข็มนั้น แพทย์จะใช้เข็มเล็กๆ ปัก ณ จุดฝังเข็มบริเวณข้อเข่าและขา จากนั้นทำการกระตุ้นด้วยใช้มือหมุนปั่นเข็มหรือใช้เครื่องกระตุ้นไฟฟ้า บางครั้งอาจมีการใช้สมุนไพรรมให้อุ่นร่วมด้วย   ระยะเวลาในการรักษาแต่ละครั้งประมาณ 20-30 นาที  รักษา 1-2 ครั้งต่อสัปดาห์  ต่อเนื่องกันประมาณ 10 ครั้ง   ซึ่งผู้ป่วยเกือบทุกรายจะสามารถเห็นผลการรักษาได้ อันได้แก่ ปวดเข่าน้อยลงหรือหายปวดไปเลย  สามารถลดการใช้ยาแก้ปวดหรือยาแก้อักเสบ เข่ายุบบวมลง เคลื่อนไหวได้คล่องแคล่วมากขึ้นกว่าเดิม

กล่าวสำหรับผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพการเสื่อมของเข่ายังไม่มากหรือเป็นมาไม่นาน สามารถเห็นผลการรักษาที่หายขาดได้นานนับหลายปี  ส่วนผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง ผลการรักษาอาจไม่ดีเท่า  อย่างไรก็ตาม   จากประสบการณ์การรักษา ผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมขั้นรุนแรงที่แพทย์ออโธพิดิกส์แนะนำให้ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าแล้ว  แต่ผู้ป่วยยังไม่พร้อมที่จะรับการผ่าตัด เมื่อมาฝังเข็ม พบว่า 70-80 %   ของผู้ป่วยเหล่านี้ สามารถมีอาการดีขึ้นได้    

ดังนั้นผู้ป่วยโรคเข่าเสื่อมในระยะแรกเริ่ม จนกระทั่งระดับรุนแรง  ที่ใช้ยารักษาแล้ว ยังไม่ได้ผล หรือไม่พร้อมที่จะทำการผ่าตัดรักษา การฝังเข็มจะเป็นทางเลือกของการรักษาที่มีประโยชน์มากทีเดียว

โดย:นพ.อภิชัย ชัยดรุณ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรศาสตร์ทั่วไปและเวชกรรมฝังเข็ม